บันทึกอนุทิน
วิชา การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
(Creative Thinking Experiences Management for Early Childhood)
อาจารย์ผู้สอน อ.ตฤณ แจ่มถิน
ประจำวันที่ 7 กันยายน 2558
เรียนครั้งที่ 3 เวลา 08:30-12:30 น.
กลุ่ม 101 ห้องเรียน 223
Knowledge ( ความรู้)
1) เมื่อเห็นสตอเบอรี่อยู่ต่อหน้า น่ากินมากๆ แต่มีสิ่งกีดขวงคือรั้วล้อมรอบ นักศึกษาคิดว่าจะเป็นรั้วแบบไหนและสูงเท่าไหร
2) ถ้าได้เข้าไปในไร่สตรอเบอรี่แล้ว จะหยิบกินสตอเบอรี่กี่ลูก
Knowledge ( ความรู้)
- ทำกิจกรรมก่อนการเรียนการสอน กิจกรรม"ไร่สตอเบอรี่" โดยใช้คำถามต่อไปนี้
1) เมื่อเห็นสตอเบอรี่อยู่ต่อหน้า น่ากินมากๆ แต่มีสิ่งกีดขวงคือรั้วล้อมรอบ นักศึกษาคิดว่าจะเป็นรั้วแบบไหนและสูงเท่าไหร
2) ถ้าได้เข้าไปในไร่สตรอเบอรี่แล้ว จะหยิบกินสตอเบอรี่กี่ลูก
3) ในขณะที่เรากินอยู่ เจ้าของเห็นมองเห็นเรากินสตรอเบอรี่พอดี เราจะแก้ตัวอย่างไร
4) รู้สึกอย่างไรเมื่อเดินออกมาจากไร่สตอเบอรี่
- ทบทวนเพลง Incy Wincy Spider และเพลง I love you You love me
- ร้องเพลงใหม่ เพลง London Bridge is falling down
London Bridge is falling down
London Bridge is falling down
*London Bridge is falling down,
falling down,falling down.
London Bridge is falling down.My fair lady.
Build it up with sticks & stones,
sticks & stones,sticks & stones.
Build it up with sticks & stones,My fair lady.
Sticks & stones will all fall down,
all fall down,all fall down.
Sticks & stones will all fall down.My fair lady.
Build it up with wood & clay,
wood & clay,wood & clay.
Build it up with wood & clay,My fair lady.
Wood & clay will wash away,
wash away,wash away.
Wood and clay will wash away,My fair lady.
Build it up with iron and steel,
iron and steel,iron and steel.
Build it up with iron and steel,My fair lady.
Iron and steel will bend and bow,
bend and bow,bend and bow.
Iron and steel will bend and bow.
My fair Lady. (*)
- เรียนใน Power Point เรื่อง " การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์เด็กปฐมวัย"
การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์เด็กปฐมวัย
"...ความคิดสร้างสรรค์ไม่สามารถบังคับให้เกิดขึ้นได้ แต่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้..."
แนวคิดทฤษฎีทางความคิดสร้างสรรค์
แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford
อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ
มิติที่ 1 : เนื้อหา (ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)
- ภาพ (สิ่งที่เห็น)
- สัญลักษณ์ (สิ่งที่แทนความหมาย)
- ภาษา (การสื่อสาร)
- พฤติกรรม (สิ่งที่แสดงออกมา)
มิติที่ 2 : วิธีคิด (กระบวนการทำงานของสมอง)
- การรู้และเข้าใจ
- การจำ
- การคิดแบบอเนกนัย (คิดคำตอบให้เยอะ ในโจทย์เดียว)
- การคิดแบบเอนกนัย (หาคำตอบที่ดีที่สุด)
- การประเมินค่า
มิติที่ 3 : ผลของการคิด (การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)
- หน่วย (ของเป็นชิ้นๆ หรือ หน่วยการเรียน เช่น หน่วยสัตว์ หน่วยผลไม้)
- ระบบ เช่น 1 3 5 7 9 หรือ 2 4 6 8 10
- จำพวก (สัตว์บก,สัตว์น้ำ)
- การแปลงรูป เช่น จากรูปสี่เหลี่ยม สามารถเปลี่ยนไปเป็นรูปไรได้บ้าง
- ความสัมพันธ์ (สิ่งที่สัมพันธ์กัน)
- การประยุกต์ (มองสิ่งที่เห็นอยู่ ให้เปลี่ยนใจ)
ทฤษฎี Constructivism (เรียนรู้ด้วยตนเอง)
- เด็กเรียนรู้เอง
- เด็กคิดเอง
- ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน
- สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง
ทฤษฎีของ Torrance (การแก้ไขปัญหา)
ทฤษฎีของ Torrance (การแก้ไขปัญหา)
- ขั้นที่ 1 การพบความจริง
- ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญญา
- ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน
- ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ
- ขั้นที่ 5 ยอมรับผล
บรรยาการที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
- เด็กรู้สึกปลอดภัย (สบายใจ,อบอุ่น)
- ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว
- ให้ความสนใจเด็ก
- ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง
- ไม่มีการแข่งขัน
- ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์
- มีไหวพริบ
- มีอารมณ์ขัน
- กล้าแสดงออก ,มั่นใจในตัวเอง
- มีสมาธิ
- อยากรู้อยากเห็น
- ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ
- ช่างสังเกต
- ชอบสร้าางแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่
- มีความวิจิรตพิสดาร
- ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา
- กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ
ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง
(Incompleteness,Openness) ไม่ปิด ไม่ตีกรอบ
ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์
(Producing Something and Using it )
ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก
(Using Pupil Question)
คำถามที่ส่งเสริมความคิดคล่องแคล่ว
- คิดให้ได้มากที่สุด
- คำถามที่ส่งเสริมความคิดริเริ่ม
- คิดหรือทำสิ่งที่ไม่คเยมีใครคิดหรือทำมาก่อน
- คำถามที่ส่งเสริมความคิดยืดหยุ่น
- ได้คำตอบที่หลากหลาย (คำถามปลายเปิด)
- คำถามที่ส่งเสริมความคิดละเอียดลออ
- คิดให้เห็นรายละเอียดปลีกย่อยต่าง ๆ
แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance
- ส่งเสริมให้เด็กถาม
- เอาใจใส่ความคิดของเด็ก
- ยอมรับคำตอบของเด็ก
- ชี้แนะให้เด็กกหาคำตอบด้วยตนเอง
- แสดงให้เด็กเห็นความคิดของเด็กมีคุณค่า
- เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรุ้อยู่เสมอ
- ค่อยเป็นค่อยไป
- ยกย่องชมเชย
-ไม่มีการวัดผล
การตั้งคำถาม 5 W 1 H
- who ใคร
- what อะไร
- where ที่ไหน
- when เมื่อไหร่
- why ทำไม
- how อย่างไร
-ทำกิจกรรม"ศิลปะจากธรรมชาติ" คือ การวาดภาพจากสีที่ได้จากธรรมชาติ โดยให้แบ่งเป็นกลุ่มละ 3 คน และให้ไปหาอุปกรณ์ที่เป็นวัสดุธรรมชาติ ดังนี้
อุปกรณ์ที่ใช้
- ใบไม้
- ดิน
- ดอกไม้
- กระดาษ 1 แผ่น
Skill (ทักษะ)
- ทักษะการคิดวิเคราะห์
- ทักษะการทำงานร่มกับผู้อื่น
- ทักษะความคิดสร้างสรรค์
- ทักษะการแก้ปัญหา
- ทักษะทางด้านศิลปะ
Application ( การประยุกต์ใช้ )
นำความรู้ที่ได้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนสำหรับเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรม
และเทคนิคต่างๆที่อาจารย์สอนที่ช่วยพัฒนาและเสริมทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ ให้เด็กได้มีความคิดที่แปลกใหม่ ฝึกการทำงานศิลปะให้กับเด็กและให้เด็กเรียนรู้โดยการออกไปสัมผัสกับธรรมชาติที่มีอยู่
- กระดาษ 1 แผ่น
- ลงมือวาดภาพในหัวข้อ " สวนดอกไม้ของฉัน " ด้วยอุปกรณ์ที่หามา
- ผลงานของฉัน
- ผลงานของฉัน
สีที่ได้ คือ
- สีน้ำเงิน มาจากดอกอัญชัน
- สีชมพู มาจากดอกเฟื่องฟ้า
- สีเขียว มาจากใบไม้
- สีน้ำตาล มาจากดิน
- สีเหลืองมาจากดอกไม้
- สีน้ำเงิน มาจากดอกอัญชัน
- สีชมพู มาจากดอกเฟื่องฟ้า
- สีเขียว มาจากใบไม้
- สีน้ำตาล มาจากดิน
- สีเหลืองมาจากดอกไม้
Skill (ทักษะ)
- ทักษะการคิดวิเคราะห์
- ทักษะการทำงานร่มกับผู้อื่น
- ทักษะความคิดสร้างสรรค์
- ทักษะการแก้ปัญหา
- ทักษะทางด้านศิลปะ
Application ( การประยุกต์ใช้ )
นำความรู้ที่ได้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนสำหรับเด็กปฐมวัย โดยการใช้กิจกรรม
และเทคนิคต่างๆที่อาจารย์สอนที่ช่วยพัฒนาและเสริมทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ ให้เด็กได้มีความคิดที่แปลกใหม่ ฝึกการทำงานศิลปะให้กับเด็กและให้เด็กเรียนรู้โดยการออกไปสัมผัสกับธรรมชาติที่มีอยู่
Technical Education ( เทคนิคการสอน )
- ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
- ให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง
- ใช้คำถาม กระตุ้นกระบวนการคิด
Evaluation ( การประเมิน)
Self : ตั้งใจเรียน เข้าเรียนตรงเวลา ร่วมทำกิจกรรมด้วยความตั้งใจ
Friend : ตั้งใจเรียน ช่วยกันทำกิจกรรม
Teacher : อาจารย์สอนได้เข้าใจง่าย มีการยกตัวอย่างให้เห็นภาพ และคอยกระตุ้นให้นักศึกษาคิดอยู่ตลอดเวลา